Şifalı Atkuyruğu Otu Faydaları ve Kullanılışı

ATKUYRUĞU OTU (Equisetum)
Equisetum sözcüğü Latince equus (at) ve seta (kuyruk) sözcükleri kökenlidir. Arvense sözcüğü ise arvum (tarla) sözcüğü kökenlidir. Bu ad yetiştiği yere dayanılarak verilmiştir.

Avrupa’da, Kuzey Asya’da, Japonya’da, Kuzey Afrika’da, Kanarya adalarında, Kuzey Amerika’da ve Türkiye’de yaygın yetişir.

Dioskorides’in rahim kanamalarında, öksürük ve yaralarda kullandığı bitkinin atkuyruğu otu olduğu kabul edilmektedir. Bitkiyi ilk kez Plinius Equisetum adı altında kullanmış, kan kesici gücünün eşsiz olduğunu söylemiştir. Galen bitkiyi kanamalara, ishale, kan tükürmeye, kötü yaralara karşı kullanmıştır.

Albertus Magnus, bitkinin kan kesici niteliğini övmüştür. Atkuyruğu otu 16. yüzyılda birçok hastalığa karşı yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bitkiyi Matthiolus kan kesici olarak, Tabernaemontanus vereme karşı kullanmıştır. 18. yüzyılın sonlarına doğru yerini kimyevi maddelere bırakarak yavaş yavaş unutulan bitki 19. yüzyılda tekrar kullanılmaya başlanmıştır.

Kneipp çürümeye başlayan yaralara, çıbanlara, birçok cilt hastalığına; içten böbrek kumlarına, idrar yolları hastalıklarına karşı kullanmıştır. Leclerc, Madaus ve daha birçok hekim bitkiyi vereme karşı önermiştir. Madaus sistit, safra kesesi, böbrek ve idrar torbası taşlarında, yatak ıslatmada, sancılı idrarda kullanmıştır.

Tıbbi Nitelikleri

Kan kesici, yara kapatıcı, büzücü.

Atkuyruğu Otu Faydaları Yararları Kullanılışı

Kullanıldığı Yerler:

Albüminüri, aşırı terleme, ağız içi epitel doku iltihapları, ayak terlemesi, burun kanaması, kanamalar, hamilelik çatlakları, madeni tuz eksikliği, sıyrık, sistit, yaralar, diş etleri iltihabı, cilt hastalıkları.

Ayrıca, astım, bronşit ve nezle tedavisinde de önerilmektedir.

Atkuyruğu Avrupa’da halk arasında kaynatılarak damar kireçlenmesinde ve ödemde uygulanmaktadır. Akciğer hastalıklarında tedaviyi destekleyici, burun kanamasında kan kesici, boğaz ve ağız iltihaplarında ise gargara olarak kullanılmaktadır.

Botanik

Özellikle kumlu balçıklı toprakları sever. Nemli çayırlarda, tarlalarda, yol kenarlarında yetişir.

Ege ve Marmara bölgesinde, Equisetum Himale L. İç ve Doğu Anadolu bölgelerinde yaygındır. Atkuyruğu otu sporla çoğalır. Çok yıllık, çiçeksiz bir bitkidir. Toprağın 1 m derinliğine kadar giden boğum boğum kökünden, köke saçak kök görünümü veren birçok ince yan kök çıkar.

Baharda boyları yaklaşık 20 cm olan sarımsı kırmızı kahverengi sürgünler verir. Sürgünler kamış görünümlü olup uçlarında başağı andıran spor topluluğu vardır. Başaklardan bitkinin çoğalmasını sağlayan sporlar dökülür. İlkbaharda çıkan bu sürgünler kaybolduktan sonra, boyları 50 cm’ye ulaşan kamış (atkuyruğu) görünümlü grimsi yeşil sürgünler çıkar. Sürgünlerin üstünde, eşit aralıklarla sıralanmış boğum gibi halkalar vardır. Bu halkalardan, ince yuvarlak 3-5 cm boyunda yeşil sürgünler çıkar. Bunlar sonbahara kadar yeşil kalır.

Nelerinden Yararlanılır:

Bitkinin toprak üstü bölümünden, yaz sürgünlerinden yararlanılır.

Toplanması ve Saklanması:

Yaz sürgünleri haziran temmuz aylarında toplanarak gölge, sıcak, havadar yerlerde süratle kurutulur. Bitkinin üzerinde özellikle sonbahara doğru Usilato Equiseti adlı yarı asalak mantar görülür. Hasta olan bitkinin üzerinde kahverengi lekeler oluşur. Mantar hastalığı olan bitkiler toplanmamalıdır.

Bitki kurusa da yeşilliğini kaybetmez, iyice kuruduğunda gevrekleşerek çıtır çıtır kırılır. Kuruyan sürgünler ince keten bez torbaların içinde, nemsiz, havadar yerlerde asılarak saklanmalıdır. Bitkinin kökü zehirli olduğundan toplanan sürgünlere karışmamasına dikkat edilmelidir.

Kokusu ve Tadı:

Özel bir kokusu yoktur. Tadı çok az tuzlu ve acımsıdır.

Yan Etkileri:

Önerilen ölçülerde kullanıldığı sürece herhangi bir yan etkisi yoktur.

Kullanma Biçimleri:

İçten ve dıştan uygulanır.

Bitkiden Yararlanma Yöntemleri:

Çay: Dolu dolu 1-2 çay kaşığı taze veya kuru yaz sürgünü 150 ml suda 3-5 dk kaynatılır, 5 dk demlenip süzülür. (1 çay kaşığı 1,2 g’dır.) Veya 2 çay kaşığı taze veya kuru yaz sürgünü 150 ml soğuk suda 24 saat demlenip süzülür. Ilık olarak günde 3 fincan içilir.

Not: İçindeki silisli bileşimlerin, en az yarım saat kaynatılırsa eridiği ileri sürülmektedir. Sıvı oranının değişmemesine dikkat edilerek kaynatılabilir. Çok uzun süre kaynatılsa bile silisli birleşimlerin belirli bir orandan fazlası suda erimez.

Tentür: İki avuç dolusu (200 g) taze veya kuru yaz sürgünü 1 litre cin veya benzer bir içkinin içinde her gün arasıra çalkalanarak yaklaşık 20 gün güneşte dinlendirilip süzülür.

Tentür (Das Beste): 100 g yaz sürgünü 95°’lik 100 g alkolde 3 hafta dinlendirilir, hava geçirmeyen şişelerde saklanır.

Toz: Çok iyi kurumuş yaz sürgünü dövülerek veya öğütülerek elde edilir. Çorba ve yemeklere karıştırılarak da yenebilir.

Su: Taze yaz sürgünü preslenerek elde edilir. Duruma göre 1 çay fincanı suya 1-3 yemek kaşığı suyu karıştırılır.

Banyo: 2 avuç dolusu taze veya kuru yaz sürgünü (150-200 g) 3 litre suda 5 dk kaynatılır, banyo suyuna karıştırılır. Banyo suyu vücudu örtmelidir. 10-20 dakikalık banyodan sonra kurulanmadan 1 saat kadar yatarak dinlenilmelidir. Banyo suyu ısıtılarak 1-4 kere kullanılabilir.

Lapa: İnce kıyılan yaz sürgünü havanda dövülür. Lapa durumuna gelinceye kadar suyla karıştırılır.

İçindeki Bazı Maddeler:

Silisli asitler (%3-%16), equisetum asidi, saponin, birçok organik asit, tuzlar (sodyum, potasyum), demir, magnezyum, manganez, kloridler, alüminyum, potasyum. Bitkinin üzerinde yaşayan mantarın neden olduğu alkaloit de vardır.

AT KUYRUĞU BİTKİSİ İLE BİTKİSEL DESTEKLEYİCİ KÜR TARİFLERİ

Aft, Diş Etleri İltihabı ve Kanaması:

5 g kuru veya 10 g taze yaz sürgünü 250 ml suda 30 dk kaynatılıp süzülür. Günde birçok kez gargara yapılır.

Akciğer ve mide Kanaması, Böbrek Taş ve Kumları, İdrar Yolları Kanamaları:

1,5 g yaz sürgünü 150 ml suda 5 dk kaynatılıp süzülür. Günde 3-4 çay fincanı içilir. Bu çay soğuk olarak da hazırlanabilir.

Akciğer Hastalıklarında Vücudun Direncini Artırıcı:

2 çay kaşığı karışıma 250 ml kaynar su eklenir, 15 dk demlenip süzülür. Balla tatlandırılarak günde 2-3 çay fincanı içilir.

Aşırı Terleme 1 (Özellikle Geceleri):

15 g bitki 300 ml suda 15-20 dk kaynatılıp süzülür. Akşam yemekten sonra ve yatmadan kısa süre önce 1 çay fincanı içilir.

Aşırı Terleme 2 (Flamm ve Kroeber):

1 çay kaşığı karışım l çay fincanı suda 10 dk kaynatılıp süzülür. Gün boyunca soğuk olarak 1-3 çay fincanı yudum yudum içilir.

Bahar Kürü, Kan Temizleyici:

Baharda 2-3 hafta her gün 2-3 çay fincanı çayı veya 1 çay fincanı suya 2 yemek kaşığı suyu karıştırılarak 2-3 çay fincanı içilir.

Baldır Kasları Krampları, Sinirsel Mide Hastalıkları:

1 çay kaşığı karışıma 150 ml kaynar su eklenir, 10 dk demlenip süzülür. Günde 2 çay fincanı içilir. Ayrıca ayaklara sıcak su banyosu, baldıra hafif masaj yapılmalıdır.

Böbreklerde Taş ve Kum Oluşumunu Önleyici: Atkuyruğu yaz sürgünü 50 g

Bu durumda önleyici olarak 3 ayda bir 3 hafta, günde 1- 2çay fincanı çayı içilmesi ve 3 hafta, haftada 2 atkuyruğu banyosu yapılması çok yararlı olmaktadır.

Böbrek ve İdrar Yolları Hastalıkları, Nefrit, Sistit:

Yapışkan otu bitki 5 g
Ballıbaba bitki 5 g
Funda bitki 5 g
Atkuyruğu yaz sürgünü 5 g

Karışıma 500 ml kaynar su eklenir, 10 dk demlenip süzülür. 4′e bölünerek gün boyunca içilir.

Böbrek, İdrar Torbası Taş ve Kumları: Ayrık otu kök 10 g

2 çay kaşığı karışım 250 ml suda 5 dk kaynatılıp süzülür. Günde 2 çay fincanı sıcak olarak içilir.

Burun Kanamasının Tedavisi İçin:

5 g yaz sürgünü 100 ml suda 5 dk kaynatılıp süzülür. Çay içilir ve çayda ıslatılan pamuk veya gazlı bez buruna tamponlanır.

Burun Kanaması 2:

Atkuyruğu su 50 ml

Çay veya su buruna damlatılır. Kanama durmazsa suyunda veya çayında ıslatılan pamuk buruna tamponlanır.

Deri Çatlakları:

10 g yaz sürgünü 250 ml suda 5 dk kaynatılır, soğumaya bırakılır, süzülür. Çayda ıslatılmış bir bez çatlakların üstünü örtecek biçimde konur. Günde 2-3 kere değiştirilir.

Diğer Tedavide Kullanıldığı Durumlar:

• 1. hafta her gün, 2. hafta gün aşırı yapılan banyosu rahim iltihabı ve kanlı, iltihaplı hemoroitlere iyi gelir.

• Sabahlan ayak altına, parmaklara ve topuğa fırçayla sürülen tentürü ayak terlemesine iyi gelir.

• Alçı alındıktan sonra kırık yer 3 hafta gün aşırı atkuyruğu banyosu yapılırsa, kemik çok çabuk güçlenir.

• Yatak ıslatma durumlarında yatmadan 5-6 saat önce 1-2 çay fincanı çayı içilir.

• Çayı, çoğunlukla belirli bir yaştan sonra görülen beyin damarları kireçlenmesi ve unutkanlıklara iyi gelmektedir. Uzun süre kür yapılabilir.

• Ekzamada, çeşitli cilt hastalıklarında atkuyruğu banyosu yapılır, çayı içilir.

• Araştırmalar uzun süre atkuyruğu kullanıldığında kötü tümörlerin büyümelerinin durduğunu ve iyileştiklerini göstermiştir.